ျမင္းစီးအားကစားဟာ တခ်ိဳ႕သူေတြအတြက္ အရမ္းရင္းနီးတဲ့အားကစားနည္းတစ္ခုျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္။ ဒါေပမယ့္ တခ်ိဳ႕အတြက္ေတာ့ အရမ္းကိုအလွမ္းေ၀းေနတဲ့(ေ၀းေနသေယာင္ျဖစ္ေနတဲ့) အားကစားတစ္ခုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ျမင္းစီးျခင္းဟာ အျမင္အားျဖင့္ကေတာ့ လူတိုင္းနဲ႔ရင္းနီးပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမင္းေပၚကို ကိုယ္တိုင္တက္ခြၿပီး စီးဖူးတဲ့သူကေတာ့ အေတာ္ကိုနည္းပါးပါလိမ့္မယ္။ ျမင္းစီးဖူးလားေမးရင္ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ရွင္ျပဳတုန္းက စီးဖူးတယ္ဆိုၿပီး ေျဖၾကလိမ့္မယ္။ ဟုတ္ပါလိမ့္မယ္။ ျမန္မာ့႐ိုးရာဓေလ့ျဖစ္တဲ့ ရွင္ျပဳအလွဴမဂၤလာမွာ ျမင္းကို လွပၿပီးႏွစ္လိုဖြယ္ျဖစ္ေအာင္ အလွဆင္ၿပီး ေမာင္ရွင္ေလာင္းက ျမင္းစီးၿပီး ရွင္ေလာင္းလွည့္ပါတယ္။ ဒါကလည္း အေတာ္နည္းပါးတဲ့ အေရအတြက္တစ္ခုပါပဲ။ ျမင္းေတြဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းက လူေတြရဲ႕လုပ္ငန္းတာ၀န္ေတြကို ကူထမ္းရင္း လူေတြနဲ႔တရင္းတနီးရိွလာခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ျမင္းေကာင္းျမင္းလွေတြကို ရတနာလက္ေဆာင္ပ႑ာအျဖစ္လည္း ဘုရင္မင္းျမတ္အခ်င္းခ်င္း ခ်စ္ၾကည္ေရးသေဘာတရားအရ တန္ဖိုးထားၿပီးေပးၾကတာမ်ိဳးအထိ ျမင္းဟာ ေတာ္၀င္တိရစာၦန္ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ျမန္မာ့႐ိုးရာဆယ့္ႏွစ္ရာသီပြဲေတာ္မွာ ျပာသိုလဟာ ျမင္းခင္းသဘင္ပြဲေတာ္လျဖစ္ပါတယ္။ ေရွးျမန္မာဘုရင္မ်ားလက္ထက္က ျမင္းစီးအတတ္ကို ေယာက်္ားတို႔တတ္အပ္ေသာ အဌာရသ(၁၈)ရပ္မွာ ထည့္သြင္းသင္ၾကားေစၿပီး ျမင္းခင္းသဘင္ပြဲေတာ္ကိုလည္း ခမ္းနားႀကီးက်ယ္စြာနဲ႔ျပဳလုပ္ေလ့ရိွပါတယ္။ မင္းညီမင္းသားေတြကလည္း ျမင္းစီးအတတ္ကို သူ႔ထက္ငါသာေအာင္၊ လွေအာင္ ျမင္းခင္းသဘင္မွာ စြမ္းေဆာင္ၾကပါတယ္။ ယခုတင္ျပခ်င္တဲ့အေၾကာင္းအရာကေတာ့ ျမင္းစီးအားကစားအေၾကာင္းပါ။
Horse riding (equestrian activities) must be a familiar sport to some people. It, however, is not a sport most people would’ve immediately thought of. Many people have seen horse riding before but few have ridden horses. If you ask people whether they’ve ridden a horse before, some would say yes. This is because according to Burmese tradition of monastic ordination of young boys, they are decorated in fine clothes and led on horseback for the procession. Horses have been used for work by men for many years and therefore, they are comfortable with humans. They are also regarded as royal animals and beautiful breed of horses was used as gifts between Kings and royalties for diplomacy. In our traditional Burmese calendar, Pyatho is the month of “Royal Equestrian Tourney Festival” and since ancient time of Kings, horse riding is one of the “18” skills men should mastered and the Festival was celebrated grandly. Many soldiers compete to showcase their horse riding skills. For this month’s Get Fit, we are presenting Equestrian activities.
ယေန႔အခ်ိန္ထိ ကမာၻေပၚမွာ ျမင္းၿပိဳင္ပြဲေတြဟာ လူအႀကိဳက္မ်ားတဲ့ အားကစားၿပိဳင္ပြဲရပ္ေတြထဲကတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ကမာၻအႏွံ႔က ၿမိဳ႕ႀကီး၊ ၿမိဳ႕ငယ္ေတြမွာ ရာသီအလိုက္ ေအာင္ျမင္စြာက်င္းပေနၾကပါတယ္။ ေရွးဘုရင္လက္ထက္ကမဟုတ္ဘဲ ယေန႔ေခတ္နဲ႔မလွမ္းမကမ္းတဲ့ တစ္ခ်ိန္က ကၽြန္ေတာ္တို႔ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း ျမင္းၿပိဳင္ပြဲေတြ၊ ျမင္းစီးအားကစားေတြဟာ ထြန္းကားခဲ့ပါတယ္။ ျမင္းၿပိဳင္ပြဲေတြ၊ ျမင္းစီးအားကစားလိုက္စားသူေတြကို မျမင္ေတြ႕ရတာကလည္း မနည္းေတာ့တဲ့အခ်ိန္ကာလတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရိွအခ်ိန္ ယခုေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ျမင္းစီးအသင္းေတြနဲ႔အတူ ျမင္းစီးအားကစားကလည္း ျပန္လည္ဦးေမာ့လာေနပါတယ္။ ပုဂၢလိက ကိုယ္ပိုင္ျမင္းစီးကလပ္ေတြဖြင့္လွစ္လာၾကသလို အစိုးရကလည္း ျမင္းစီးအားကစားကို အတန္အသင့္အေလ်ာက္ အားေပးအားေျမႇာက္လုပ္လာခဲ့ပါတယ္။
Even today, horse riding competitions are popular among many people and they are held in many cities and townships in every season. Not very long ago, equestrian competitions were very popular in our country and then disappeared almost completely. Nowadays, we are starting to see equestrian clubs and horse riding enthusiasts again. There are more public equestrian clubs now and the Government has been giving more support to equestrian as a sport.
ျမင္းစီးကလပ္အသင္းေတြဟာ နည္းပါးေနေသးတဲ့ အေနအထားတစ္ခုလို႔ ဆိုႏိုင္ေပမယ့္ သင္သာတကယ္တမ္း အေတြ႕အႀကံဳသစ္တစ္ခုကိုရွာေဖြလိုတယ္ဆိုရင္၊ ျမင္းစီးရတာကို တကယ္တမ္း၀ါသနာပါတယ္ဆိုရင္၊ ျမင္းစီးအားကစားကိုလိုက္စားခ်င္တယ္ဆိုရင္ သင္နဲ႔သိပ္အလွမ္းမေ၀းတဲ့ေနရာေတြမွာ ျမင္းစီးကလပ္အသင္းေတြရိွေနပါတယ္။ သူတို႔ကလည္း နည္းပါးလွတဲ့ ျမင္းစီး၀ါသနာပါသူေတြကို ေစတနာအျပည့္နဲ႔ ၀န္ေဆာင္မႈေပးခ်င္ေနၾကပါတယ္။
Although there are still very few equestrian clubs, if you are truly passionate about it and want a new experience, you can find one nearby. They are willing to provide the best experience for the horse riding enthusiasts.
ျမင္းစီးျခင္းဟာ သက္ရိွတရိစာၦန္တစ္ေကာင္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ကိုင္တြယ္ရတာျဖစ္တဲ့အတြက္ သူနဲ႔ရင္းနီးမႈရိွေနရမွာျဖစ္သလို သူ႔ရဲ႕အေလ့အထနဲ႔အက်င့္စ႐ိုက္ေတြကိုလည္း သိထားသင့္ဖို႔လိုပါတယ္။ ျမင္းဟာ သက္ရိွသတၱ၀ါျဖစ္တဲ့အတြက္ သူ႔မွာလည္း စိတ္ေနခံစားခ်က္ရိွပါတယ္။ သေဘာေကာင္းတဲ့ျမင္း၊ သေဘာမေကာင္းတဲ့ျမင္း၊ ယဥ္တဲ့ျမင္း၊ ႐ိုင္းတဲ့ျမင္းစသျဖင့္ေပါ့။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီအတြက္ေတာ့ သိပ္ၿပီးစိတ္ပူစရာမလိုပါဘူး။ သင္သြား Join မယ့္ ျမင္းစီးကလပ္ရဲ႕ ျမင္းထိန္းေတြက ကၽြမ္းကၽြမ္းက်င္က်င္ သိထားၿပီးသားကိစၥျဖစ္ပါတယ္။ အခုမွ ပထမဆံုးအႀကိမ္စၿပီး Try ၾကည့္မယ့္သူေတြအတြက္ကေတာ့ မ်ားေသာအားျဖင့္ ယဥ္ပါးၿပီး သေဘာအေကာင္းဆံုးျမင္းေတြကို စီစဥ္ေပးထားပါတယ္။ သင္ကိုယ္တိုင္ကလည္း ျမင္းစီးတဲ့အခါ ေၾကာက္ရြံ႕မေနဘဲ ယံုၾကည္မႈအျပည့္နဲ႔ ရဲစြမ္းသတၱိရိွေနဖို႔လိုပါတယ္။ ဒါက ျဖစ္သင့္တဲ့ကိစၥတစ္ခုမို႔သာ ေျပာလိုက္ရတာပါ။ တကယ္တမ္းမွာက ျမင္းေပၚကိုတက္လိုက္တာနဲ႔ ခႏၶာကိုယ္အႏွ႔ံကေသြးေတြအကုန္လံုးဟာ ရဲစြမ္းသတၱိျဖစ္လာတာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ျမင္းေပၚခြတက္လိုက္ၿပီဆိုတာနဲ႔ သင့္ကိုယ္သင္ ရာဇ၀င္ထဲက သူရဲေကာင္းတစ္ေယာက္လိုခံစားမိေစမွာျဖစ္ပါတယ္။
Horse riding requires you to control a living animal and therefore, you need to be aware of the horse’s personality and get familiar with it. You will face good natured horses, bad-tempered horses, friendly horses, and rowdy horses. However, you do not need to worry too much as the club that you’ve joined would be familiar with the horses. For the first timers, the club would have picked friendly horses. You need to be confident and brave when you are riding a horse as well. We are just including this warning but you will have the strength you’ve never known before when you jump onto a horse. Moreover, you will feel like an ancient warrior.
ျမင္းစီးအားကစားလုပ္တဲ့အခါ က်န္းမာေရးအတြက္ ဘာေတြေကာင္းမြန္လာမွာလဲ။ တကယ္ေတာ့ ျမင္းစီးအားကစားလုပ္တာဟာ ကိုယ္တိုင္အားစိုက္ထုတ္ၿပီးလုပ္ရတာမဟုတ္ဘဲ ျမင္းေပၚမွာအသင့္ေနေပး႐ံုေလာက္လို႔သာ ေတြးမိတတ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီလို မဟုတ္ပါဘူး။ ျမင္းေပၚကိုေရာက္ၿပီဆိုတာနဲ႔ မိမိခႏၶာကိုယ္ကို Balance ျဖစ္ေအာင္ထိန္းထားရတာျဖစ္တဲ့အတြက္ အာ႐ံုစူးစိုက္မႈအျပည့္ထားရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာတိုးတက္မႈရိွေစတယ္လို႔ဆုိပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ စိတ္ဒဏ္ရာအနာတရကို သက္သာရာရေစဖို႔အတြက္လည္း ျမင္းစီးအားကစားကို လိုက္စားၾကတာမ်ိဳးေတာင္ရိွပါတယ္။ ျမင္းစီးအားကစားဟာ isometric exercise ပံုစံမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ ကယ္လိုရီေတြကိုေလာင္ကၽြမ္းေစတဲ့အတြက္ အတြင္းၾကြက္သားေတြသန္မာလာၿပီး ခႏၶာကိုယ္ဟာ က်စ္လစ္မႈရိွလာပါမယ္။ ေနာက္ၿပီး ႏွလံုးက်န္းမာေရးနဲ႔အဆုတ္က်န္းမာေရးကို အထူးေကာင္းမြန္ေစပါတယ္။
So what kind of health benefits will you get from horse riding? Many believe that horse riding is mainly just sitting atop the horse and maneuvering the creature. That is not true. You will need to balance yourself on the horse and therefore, you need to give much attention. That will improve your mental health. Some people ride horses to lessen their psychological traumas. You can call horse riding an isometric exercise. Not only it burns calories but it also strengthens your inner muscles and tones your body. It is extremely beneficial for your heart and lungs.
ဒီေတာ့ ျမင္းစီးအားကစားျပဳလုပ္ႏိုင္မယ့္ေနရာေတြကေတာ့ ရန္ကုန္မွာဆိုရင္ YECC က အေကာင္းဆံုးေနရာတစ္ခုျဖစ္သလို၊ မႏၱေလးနဲ႔အနီး၀န္းက်င္မွာဆိုရင္လည္း Kingfriend Stables တို႔၊ နတ္သမီးကလပ္တို႔၊ Nature’s Life တို႔၊ Henry’s Farm Horse Riding Club တို႔ရိွေနပါတယ္။ ပုဂံနဲ႔အနီး၀န္းက်င္မွာဆိုရင္ Mo Riding Club နဲ႔ U Paung Kyar Horse Stable ရိွပါတယ္။ ရွမ္းျပည္မွာဆိုရင္ေတာ့ ေအာင္ပန္းျမင္းစီးအသင္းတို႔၊ ရွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္းျမင္းစီးအဖြဲ႔တို႔အျပင္ ေညာင္ေရႊမွာဆိုရင္ Inle Horse Club တို႔ရိွပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ေတြ႕မိသေလာက္ေလးကို ေျပာျပေပးလိုက္တာပါ။ တျခားျမင္းစီးကလပ္ေတြလည္း မ်ားစြာရိွပါေသးတယ္။ အခုေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ ျမင္းစီးကလပ္ေတြကေတာ့ သြားလာရလြယ္ကူတဲ့ေနရာေတြမွာရိွေနတာရယ္၊ ျမင္းေတြအမ်ားႀကီးရိွေနတာရယ္၊ ၀န္ေဆာင္မႈေတြကလည္း အဆင္ေျပတဲ့စိတ္ေက်နပ္မႈအတိုင္းအတာကိုရေစတဲ့ေနရာေတြျဖစ္တာေၾကာင့္ပါ။
သင့္ကိုယ္သင္ျမင္းစီးသူရဲေကာင္းတစ္ေယာက္အျဖစ္ ခံစားၾကည့္လိုက္ပါ။
If you are keen to try out horse riding, YECC is the best place in Yangon and in Mandalay, there are good places such as Kingfriend Stables, Natthamee Club, Nature’s Life, Henry’s Farm Horse Riding Club. You can go to Mo Riding Club and U Paung Kyar Horse Stable if you are in Bagan or nearby. In Shan state, there are Aung Ban Equestrian Club and Southern Shan Equestrian Club. You can go to Inle Horse Club in Naung Shwe. There are many more but we have chosen these clubs based on accessibility, the number of horses and the good services.
Now it’s time to experience yourself as a horse riding warrior.
words by a el ti:
english translated by R.E.Saw
