ကျွန်တော်တို့ အားလုံး မျက်လုံးတွေကို ထိခိုက်စေတဲ့ UV rays ကနေ ကာကွယ်ဖို့အရေးကြီးတယ်ဆိုတာကို သိကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် blue light rays တွေရဲ့ အန္တရာယ်ကနေရော? တစ်နေ့ကို ပျမ်းမျှ ဘယ်နှစ်နာရီလောက် digital မျက်နှာပြင်တွေကို ကြည့်ရင်း အချိန်တွေ ဘယ်လောက်ကုန်ဆုံးခဲ့ပြီးပြီလဲ။
အများအားဖြင့် အလုပ်ချိန်ရဲ့ အများစုသာမက အိပ်ချိန်မှလွဲလို့ ကျန်တဲ့ အချိန်တွေကို digital မျက်နှာပြင်တွေကို ကြည့်ရင်း အချိန်ကုန်နေကြပါတယ်။ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းသော လူတွေက တစ်နေ့ကို ၆ နာရီနဲ့ အထက် digital ပစ္စည်းတွေရဲ့ ရှေ့မှာ အချိန်ကုန်ကြပါတယ်။ Blue light ကတော့ လူသားတွေ မျက်စိနဲ့ မြင်နေရတဲ့ အရောင် လှိုင်း တစ်မျိုးဖြစ်ပြီး လှိုင်းအနေနဲ့ လှုပ်ရှားတဲ့ electromagnetic အမှုန်တွေနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားပါတယ်။ ဒီလှိုင်းတွေဟာ စွမ်းအင်တွေကို ထုတ်လုပ်ပေးပြီး သူ့ရဲ့ စွမ်းအင်တွေက လှိုင်းရဲ့ အလျားပေါ်မူတည်နေပါတယ်။
လူသားတွေရဲ့ မျက်လုံးတွေဟာ spectrum ရဲ့ တစ်ခုထဲသော လှိုင်းကိုသာ သိသိသာသာ တုန့်ပြန်လေ့ရှိပါတယ်။ ဒါကတော့ မြင်နေရတဲ့ လှိုင်းတွေကိုပါ။ မြင်နေရတဲ့ လှိုင်းတွေဆိုတာကတော့ Spectrum ရဲ့ မြင်နေရတဲ့ ခရမ်းရောင်၊မီးခိုးရောင်၊ အပြာရောင်၊ အစိမ်းရောင်၊ အဝါရောင်၊ လိမ္မော်ရောင်နဲ့ အနီရောင်တို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ Blue light ရဲ့ လှိုင်း အလျားဟာ တိုပြီးတော့ ကြီးမားတဲ့ စွမ်းအင်တွေကို ထုတ်ပေးပါတယ်။ Blue light နဲ့ ကာလရှည်ကြာ ထိတွေ့မယ်ဆိုရင် သင့်ရဲ့ မျက်စိကို ပြင်းထန်တဲ့ ကာလရှည် ထိခိုက်မှုတွေ ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ပါတယ်။
Blue light က နေရာတိုင်းမှာ ရှိနေပါတယ်။ နေရောင်ထဲမှာ လဲ ပါဝင်နေသလို digital မျက်နှာပြင်တွေဖြစ်တဲ့ TV, computer, laptop, smart phone တွေနဲ့ tablet တွေ ပြီးတော့ လျှပ်စစ် ပစ္စည်း၊ မီးချောင်းနဲ့ LED မီးတွေမှာလဲ ရှိနေပါတယ်။ နေရောင်မှ ရရှိတဲ့ သဘာဝ blue light က လူတွေရဲ့ အိပ်ချိန်တွေကို ထိန်းညှိပေးပါတယ်။ သဘာဝ blue light ဟာ စူးစမ်းလေ့လာမှု၊ ပြန်လည်တုန့်ပြန်မှုနဲ့ ပျော်ရွှင်တဲ့ ခံစားချက်တွေ တိုးပွားစေရန် အထောက်အကူပြုပါတယ်။
လျှပ်စစ် ပစ္စည်းတွေ၊ မီးသီး မီးချောင်းတွေမှာ တွေ့ရတဲ့ သဘာဝမဟုတ်တဲ့ blue light တွေကတော့ အမြင်အာရုံ စူးစိုက်မှု၊ ရှင်းလင်းပြတ်သားမှု နဲ့ ကြည့်လင်မှုတွေကို ထိခိုက်စေပါတယ်။ ဒီလို ထိခိုက်စေရုံသာမက အချိန်ကြာလာတာနဲ့ အမျှ မျက်လုံး တိမ်စွဲခြင်း၊ ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ ခန္ဓာကိုယ်နဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ခြင်းတွေကိုပါ ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။ ဒါ့ အပြင် ကွန်ပြူတာနဲ့ အခြား သဘာဝ မဟုတ်တဲ့ blue light တွေကို အကြည့်များတဲ့သူတွေဟာ မျက်ကြည်လွှာ ထိခိုက်မှုတွေ ဖြစ်ပေါ်စေပြီးတော့ အသက်အရွယ်နဲ့ မလိုက်အောင် ကြွက်သားတွေ ထိခိုက်စေပြီး နောက်ဆုံးမှာ အမြင်အာရုံ ဆုံးရှုံးတဲ့ အထိ ဖြစ်စေပါတယ်။
ညဘက် အလုပ်လုပ်တာတွေနဲ့ ညဘက်အလုပ်လုပ်ချိန်မှာ blue light ကို အထိတွေ့များတာတွေက ရင်သားကင်ဆာ အစရှိတဲ့ ကင်ဆာ ရောဂါတွေသာမက နှလုံးရောဂါများနဲ့ စိတ်ကျရောဂါတွေကိုပါ ဖြစ်ပွားစေပါတယ်။ အိပ်ချိန်မမှန်တဲ့ အပြင် blue light နဲ့ ထိတွေ့မှုများတာမို့လို့ အဝလွန်ခြင်းနဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ထိခိုက်မှုတွေကိုလဲ ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။ ညဘက်မှာ blue light တွေကို အချိန်ကြာကြာ ကြည့်ရှုခြင်းဟာ သင့်ရဲ့ ဦးနှောက်နဲ့ မျက်လုံးကို နေ့ အချိန်နဲ့ အမှတ်မှားစေပြီးတော့ ဆက်တိုက် နိုးကြားနေစေတာကြောင့် မျက်ကွင်းညိုစေတဲ့ ဆိုးကျိုးကိုလဲ ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။
Melanin ဆိုတာကတော့ လူရဲ့ အရေပြား၊ ဆံပင်နဲ့ မျက်လုံးတွေမှာ ရှိပြီးတော့ ထိခိုက်စေတဲ့ ရောင်ခြည်တွေကို စုပ်ယူပေးပြီး ကာကွယ်ပေးတဲ့ သဘာဝ ဓါတ်တစ်မျိုးပါ။ ဒါပေမယ့် အသက်ကြီးလာတာနဲ့ အမျှ melanin ဓါတ်ဟာ နည်းပါးလာပါတယ်။ Blue light ဟာ သင့်ရဲ့ မျက်လုံးကို ထိခိုက်စေရုံသာမက သင့်ရဲ့ အရေပြားကိုလဲ ထိခိုက်စေပါတယ်။ အသားအရောင် ပြောင်းလဲခြင်း၊ နီမြန်းခြင်း၊ ယောင်ယမ်းခြင်းနဲ့ အရေပြားတွေကို ပါးလွှာစေပါတယ်။ အရွယ်မတိုင်ခင် အိုမင်းရင့်ရော်ခြင်းတွေကိုလဲ ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။
Blue light ကို ထိတွေ့ခြင်းမှ ကာကွယ်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
Skincare အနေနဲ့ကတော့ antioxidants ကြွယ်ဝစွာ ပါဝင်တဲ့ serum အမျိုးအစားကို အသုံးပြုပါ။ သင့်ရဲ့ ပုံမှန် skincare routine ကို ပုံမှန်ပြုလုပ်ပြီးတော့ sun cream အသုံးပြုရာတွင်လဲ antioxidant ကြွယ်ဝတဲ့ ကုန်ပစ္စည်းတွေကို အသုံးပြုပေးပါ။
သင့်ရဲ့ မျက်လုံးနဲ့ အရေပြားကို blue light ရဲ့ ထိခိုက်မှုမှ ကာကွယ်ပေးဖို့ဆိုရင် အရိုးရှင်းဆုံး နည်းလမ်းကတော့ သင့်ရဲ့ ဖုန်း၊ tablet တွေနဲ့ လျှပ်စစ်ပစ္စည်းတွေကို blue light screen shield တွေ တပ်ပေးဖို့ပါပဲ။ Amazon စတဲ့ online shopping mall တွေမှာ ပစ္စည်းအမျိုးစားများစွာ ရှိပြီး စျေးနှုန်းလဲ သက်သာပါတယ်။
နောက်ဆုံးပေါ် smart phone တွေမှာ ဖုန်းရဲ့ blue light ကို yellow light နဲ့ အစားထိုး အသုံးပြုနိုင်တဲ့ night mode သို့မဟုတ် night shift function တွေ ပါဝင်ပါတယ်။ သင့်ရဲ့ ဖုန်းမှာ ဒီ function ပါဝင်ရင်တော့ အမြဲတမ်း အတွက် ပြောင်းထားခြင်းဖြင့် blue light ကြောင့်ဖြစ်တဲ့ အိုမင်းရင့်ရော်မှုမှလဲ ကာကွယ်နိုင်သလို သင့်မျက်လုံးကိုလဲ ကာကွယ်ပြီးသား ဖြစ်နေမှာပါ။ သင့်ရဲ့ အိပ်ချိန်တွေကို ပုံမှန် ဖြစ်စေတာမို့လို့ အခုပဲ သင့်ရဲ့ ဖုန်းမှာ ဒီ function ပါလား ရှာကြည့်ကြည့်လိုက်တော့နော်။
Blue light ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ ထိခိုက်မှုတွေအတွက် အဓိက သော့ချက်ကတော့ antioxidant ပါပဲ။
မဖြစ်မနေ ထိတွေ့ရမဲ့သူတွေဟာ antioxidant ဓါတ်ကြွယ်ဝတဲ့ အစားအသောက်တွေ ဖြစ်တဲ့ လက်ဖက်စိမ်း၊ ဘယ်ရီသီး အမျိုးမျိုးနဲ့ အစေ့အဆံတွေကို စားသုံးပေးဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ Antioxidant ဓါတ်မှာ vitamin-e ပါဝင်တာကြောင့် အသားရည်ကို ပြန်လည် စိုပြေ ဝင်းပစေပါတယ်။ Antioxidant ဓါတ်ဟာ လူတွေရဲ့ အရေပြားကို ပြန်လည် ဖွံ့ဖြိုးစေပြီးတော့ ပြင်ပပတ်ဝန်းကျင် ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်စေတဲ့ အရေပြား ပြသနာတွေမှလဲ ကာကွယ်ပေးပါတယ်။
သဘာဝ မဟုတ်တဲ့ blue light ဟာလူ့ အရေပြားနဲ့ မျက်စိသာမက စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာပါ ထိခိုက်စေပါတယ်။
မဖြစ်မနေ အသုံးပြုရတော့မယ်ဆိုရင်တော့ blue light အစား စွမ်းအင် အနည်းဆုံးဖြစ်ပြီး သင့်ကို ထိခိုက်မှု အနည်းဆုံး ဖြစ်တဲ့ red light function တွေကို အသုံးပြုပေးပါ။ အိပ်ချိန် မတိုင်မီ ၂နာရီခန့် blue light screen တွေကို ကြည့်ရှုခြင်းမှ ရှောင်ကျဥ်ပေးပါ။ ညဘက် အလုပ်လုပ်သူများ အနေနဲ့ blue-blocking မျက်မှန်များ အသုံးပြုပေးပါ။ နေ့ခင်းဘက် နေသာချိန်မှာ သဘာဝ အလင်းနဲ့ များများ ထိတွေ့ပေးပါ။ အလုပ်ကိစ္စကြောင့် ရှောင်လွှဲလို့ မရတဲ့ အခါမျိုးက လွဲရင် သဘာဝ မဟုတ်တဲ့ blue light တွေကို ရှောင်ကျဥ်ခြင်းကတော့ အကောင်းဆုံးပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
Editor: Jeune